Archiwum miesiąca: czerwiec 2022

Spójrz na to filozoficznie

Autorzy: Andrea Colamedici, Maura Gancitano
Wydawnictwo: Galaktyka

Publikacja dwójki włoskich autorów, filozofów oraz twórców projektu upowszechniania kultury i filozofii Tlon to połączenie książki popularnonaukowej z poradnikiem i gamebookiem (po każdym rozdziale czytelnik dociera do rozdroża z drogowskazem i wybiera numer rozdziału, do którego chce przejść; może też przeczytać książkę od początku do końca). Tytuł książki nawiązuje do zorganizowanego przez autorów w 2020 roku maratonu online, który przerodził się w cykl spotkań na żywo w Rzymie.

Autorzy zachęcają czytelników do poszukiwania własnego filozoficznego spojrzenia na życie, pielęgnowania zachwytu, otwarcia się na zadziwienie oraz intensywniejsze odczuwanie życia. Objaśniają rozmaite filozoficzne teorie, koncepcje i terminy, pokazują lekcje, jakie możemy wyciągnąć z myśli starożytnej, oraz omawiają kluczowe etapy procesu rozkwitu osobistego. Mówią o wartościach, powołaniu, poznaniu samego siebie, szczęściu oraz sile autoopowieści.

W swoich rozważaniach o problemach współczesnego świata i społeczeństwa  odwołują się do kultury i filozofii antycznej, psychologii, socjologii, antropologii kulturowej, literatury, filmu i popkultury. Wskazując czytelnikom rozmaite drogi i ścieżki „rozkwitu”, proponują im zadania, ćwiczenia ruchowe czy filozoficzne zabawy (np. bibliomancję).

Książka napisana jest bezpośrednim, obrazowym językiem; pełna jest odwołań do naszej wyobraźni, cytatów z filozofów i pisarzy oraz dygresji etymologicznych. Pozycja zawiera bibliografię i czarno-białe rysunki.

Ciekawa, skłaniająca do refleksji lektura. Polecam czytelnikom zainteresowanym tematyką filozoficzną i samokształceniem. Oprawa miękka, klejona.

 

 

Świat na miarę

 

 

Autorka: Nathalie Skowronek
Wydawnictwo Sedno

 

To pierwsza powieść przetłumaczona na język polski belgijskiej pisarki średniego pokolenia – Nathalie Skowronek. Autorka pochodzi z rodziny, która od pokoleń zajmowała się szyciem i sprzedażą ubrań.

Jej żydowscy dziadkowie urodzili się w Polsce. Sama przez siedem lat trudniła się handlem odzieżą. Nauczyła się podejmować szybkie decyzje, analizować trendy i ceny, przeszukiwać hurtownie i sprowadzać do Belgijskiego butiku kolekcje, które miały szansę na powodzenie.

Dopiero po jakimś czasie zaczęła zastanawiać się nad pochodzeniem tych ubrań. Myślała o trudnych warunkach pracy robotników. Dotąd trwała w przekonaniu, że wolny handel jest jedynym dobrym rozwiązaniem, wierzyła w równowagę popytu i podaży, w konieczność wykorzystywania okazji, w nieubłagane następstwo pór roku i sezonów. Dopiero później dowiedziała się czym jest swetshops – produkcja oparta na wyzysku pracowników.

Dla Żydów praca zawsze była najważniejsza, nadawała sens, pozwalała utrzymać rodzinę, wyedukować dzieci. Tę cechę wykorzystali Niemcy tworząc Auschwitz, z jego hasłem przewodnim – „Arbeit macht frei”.

Autorka wspomina dzieciństwo w wielkim domu handlowym w Gandawie. Czytelnik poznaje historię krawiectwa i pierwszej maszyny do szycia wynalezionej przez Isaaca Meritta Singera. Obserwuje rozwój paryskich domów handlowych Au Bon Marche i Galeries Lafayette, przygląda się legendarnym angielskim butikom i wciąż powracającym trendom na szycie miarowe.

Protoplaści autorki opuścili Polskę w latach dwudziestych, z powodu nasilającego się antysemityzmu i „nędznej gospodarki”. „Kraj, który przyjął do siebie Żydów i przez ponad tysiąc lat dawał im schronienie na dobre i na złe, niewiele miał już wówczas do zaoferowania” – pisze Skowronek. Wielu osiedliło się wówczas we Francji.  Aż osiemdziesiąt procent pracowników branży tekstylnej stanowili tam Żydzi. Dziadkowie autorki wybrali Charleroi nieopodal Brukseli i handlowali futrami.

Wspomnienia układają się w rodzaj patchworku skomponowanego z anegdot, historii rodu, wydarzeń społecznych i politycznych oraz zmieniających się trendów.

Publikacja adresowana do czytelników interesujących się modą, krawiectwem, ale także tematyką społeczną, wyzyskiem i globalizacją.

Polecam. Oprawa miękka, klejona.

Serge

 

 

Autorka: Yasmina Reza
Wydawnictwo Sonia Draga

Yasmina Reza to znana francuska pisarka, laureatka wielu nagród, autorka dramatów wystawianych na całym świecie. Sztuka „Bóg mordu” została zekranizowana przez Romana Polańskiego pod tytułem „Rzeź”.

Bohaterem najnowszej powieści jest mężczyzna w średnim wieku. Opiekuje się synem, odwozi go do szkoły, zabiera na basen, uczy przechodzić przez ulicę. Zastanawia się, jakie myśli kryją się w małej głowie. Czy dziecko zna swoją tożsamość, czy rozumie konflikty pomiędzy dorosłymi? Martwi się, że syn nie ma kolegów, jest cichy i nieśmiały.

Obserwowanie Luca przywołuje wspomnienia. Bohater opowiada o swoim rodzeństwie, Serge’u i Nanie. Starszy brat ciągle narażał się ojcu, który wybuchał w najmniej oczekiwanych momentach. Wymierzał siarczyste policzki, a potem żądał przeprosin. Miał prawo być zły, bo na niego spadł obowiązek utrzymania rodziny. To on musiał sprzedawać swoją twarz w koncernie zajmującym się produkcją oleju silnikowego. To on odbywał spotkania na szczycie, aby dzieci i żona miały co jeść.

Efekt starań ojca jest mizerny. Matka umiera na raka, przeklinając męża, Żyda. Nigdy nie żywiła sympatii do Izraela, bo ten kraj podsycał wariactwo Popperów – wiedeńskich Żydów klasy średniej. Sama była Żydówką o węgierskich korzeniach i antysemitką. „Takie są najgorsze” – mawiał ojciec, zarzucając matce, że nie przekazała dzieciom tradycji, nie zapalała szabasowych świec i nie wyprawiła bar micwy.

Kolejne wydarzenia, śmierć matki, choroba wujka Maurice’a, sprawiają, że bohater coraz intensywniej myśli o swoich korzeniach. Chce wiedzieć więcej o przodkach. Wybiera się z rodzeństwem do Auschwitz, chociaż nie umie jeszcze poprawnie wymawiać tego słowa. Będzie tam „odpalał kasę Polaczkom”.

Yasmina Reza ponownie stawia czytelnika w samym środku rodzinnych wydarzeń. Uczestniczymy w sobotnich obiadach, pogrzebach, szpitalnych odwiedzinach i sentymentalnych wycieczkach. Podróż do Polski wywołuje emocje. Tragiczna historia Żydów przeplata się tu z humorem Woody’ego Allena.

Książka świetnie napisana i godna polecenia.

W poprzednich przeglądach omawialiśmy „Bóg mordu” ( p. 3/2012). Oprawa twarda, szyta.

Kiedy wiara oddala od Boga. Rozmowy o niedojrzałej religijności

 

 

Autor: Andrzej Molenda, Kama Hawryszków
Wydawnictwo WAM

 

 

Publikacja jest formą wywiadu przeprowadzonego przez Kamę Hawryszków – doktora nauk humanistycznych, redaktorkę, współautorkę książki „Dysonanse. Twórczość Stefana Kisielewskiego” z Andrzejem Molendą – doktorem nauk humanistycznych, absolwentem psychologii i religioznawstwa, psychologiem religii, wykładowcą akademickim, autorem książki „Rola obrazu Boga w nerwicy eklezjogennej”.

Tematem rozmowy jest źle przeżywana religijność, która wiąże się z brakiem nadziei, oznacza utratę sensu życia i nudę. Dla wielu wychowawców, rodziców, sióstr duchownych i księży istotne jest zachęcanie dzieci do religijności. Uznają, że jest ona zawsze dobra, bo Bóg jest dobry. Tymczasem niedojrzale przeżywana wiara zniewala człowieka Bogiem.

Instynkty i popędy są dla naszego życia ożywczymi siłami, dzięki którym budzi się wiele dobrych pragnień. Niestety niedojrzała religijność, jak i wynikająca z niej często nerwica eklezjogenna, odrzuca nasze popędy. A przecież pragnienie miłości, rodzicielstwa i twórczości jest osadzone właśnie na popędach. Tłumienie ich prowadzi do odczuwania braku sensu życia. Można to porównać do wychowania, które zmusza dziecko do ustępliwości. Tymczasem w dorosłym życiu niezbędna jest umiejętność obrony swoich przekonań.

Molenda definiuje nerwice eklezjogenną, opisuje nieprawidłowe wychowanie oparte na rygoryzmie moralnym i patologicznym obrazie Boga, lęk przed Szatanem i egzorcyzmy, nadmierne identyfikowanie się ze świętymi, kompulsywne spowiadaniem się ze swoich grzechów. Przedstawia proces leczenia nerwicy i przeszkody stojące na drodze do odzyskania zdrowia psychicznego. Zajmuje się też problematyką społeczną, presją i rywalizacją, przedmiotowym traktowaniem człowieka, kultem pracy i posłuszeństwa w strukturach kościelnych, które uniemożliwiają rozeznanie swojego powołania.

Publikacja warta uwagi, koncentrująca się na psychice człowieka i celach, jakimi są zdrowie i poczucie szczęścia.

Polecam. Oprawa miękka, klejona.