Archiwa tagu: kobieta

Różnorodne

Autorka: Justyna Bakalarska-Stankiewicz
Wydawnictwo: Helion
Gliwice 2024

Dziennikarka, autorka książek z dziedziny marketingu, trenerka biznesowa i wykładowczyni w Collegium Civitas oraz SGH bierze pod lupę wizerunek kobiet we współczesnym świecie. Okazuje się, że w XXI wieku mimo wielu zmian, nadal żyjemy i poruszamy się w przestrzeni ukształtowanej i zdominowanej przez mężczyzn. Rządzą nami fałszywe przekonania, które bardzo wyraźnie widać chociażby w branży marketingowej, w której na co dzień funkcjonuje Justyna Bakalarska-Stankiewicz. Autorka książki próbuje nie tylko odpowiedzieć na pytanie: skąd się biorą związane z płcią stereotypy, ale również wyjaśnić, dlaczego im ulegamy, chociaż nie powinniśmy i być może wcale nie chcemy. Bardzo dużą rolę w budowaniu wizerunku kobiet ma kultura i religia, dyskurs historyczny, który zdecydowanie nie jest herstoryczny, stronniczość pod kątem płci w nauce i w wyobrażeniach o aktywności zawodowej, postrzeganie roli matki jako głównej osoby odpowiedzialnej za dziecko a także język, którym na co dzień się posługujemy. Marketingowcy, pracownicy reklamy, twórcy zawartych w niej przekazów mają ogromny wpływ na rzeczywistość, ponieważ nie tylko czerpią inspirację ze wskazanych wyżej zjawisk, wykorzystują funkcjonujące powszechnie stereotypy, ale również je wzmacniają i utrwalają. Reklama seksualizuje i uprzedmiotawia panie, zamyka je w rolach gospodyń domowych lub uwodzicielskich kochanek, wreszcie wskazuje ich braki, by wywołać obsesję piękna. Autorka sprzeciwia się takiemu kreowaniu wizerunku kobiet i kierując książkę do pracowników branży marketingowej, zachęca ich do wpływania na zmiany w sposobie myślenia ludzi poprzez tworzenie mądrych, prokobiecych kampanii reklamowych. Justyna Bakalarska-Stankiewicz podaje i omawia przykłady dobrych praktyk zaobserwowanych u światowych i polskich marek m. in. Nike, Google, Microsoft, OLX, Mercedes-Benz, BNP Paribas, Dove, Always, Your KAYA, Barbie czy H&M. Teksty zawarte w publikacji są wzbogacone rozsianymi na kartach książki kodami QR i propozycjami lektur uzupełniających. „Różnorodne” być może nie odkrywają przed czytelnikiem całkiem nowych lądów, ale przypominają o ważnych problemach, w przystępny sposób uświadamiają mechanizmy rządzące naszym myśleniem, wreszcie zachęcają do zmian, które choć już zainicjowane, wciąż potrzebują nowych działań, edukacji i otwartego dialogu. Polecam czytelniczkom i czytelnikom z branży marketingowej (i nie tylko). Oprawa miękka, klejona.

Czarownica z Bostonu

Autor: Chris Bohjalian
Wydawnictwo: Sonia Draga
Katowice 2024

Najnowsza powieść cenionego, amerykańskiego pisarza, który tym razem sięga po kostium historyczny, przenosząc czytelnika do Bostonu z siedemnastego wieku. Tytułowa bohaterka to Mary Deerfield – kobieta inteligentna i piękna, co już samo w sobie wydaje się ryzykowne w czasach, o których opowiada autor. Natomiast mąż Mary, Thomas to bogaty i wpływowy członek lokalnej społeczności, szanowany przez sąsiadów, ale w domu okrutny, agresywny i lubiący zaglądać do kieliszka – to już druga wybuchowa mieszanka cech wśród postaci występujących w utworze. Nietrudno się domyślić, że w małżeństwie tych dwojga nie układa się najlepiej, a gdy do rutyny dnia coraz częściej zaczyna się wkradać przemoc, lęk i pogarda, bohaterka postanawia rozwieść się z mężem. Cóż za odważna myśl, by zostawić małżonka – tyrana w bogobojnym i prawym Bostonie!? Rozwód być może byłby możliwy w zepsutym Londynie, ale nie tutaj, o czym boleśnie przekonuje się Mary. Co prawda determinacja kobiety doprowadza do procesu sądowego, ale nie wiadomo kto tak naprawdę i o co jest w nim oskarżony, a kto powinien się bronić i czy to jeszcze jest proces czy publiczny spektakl. Jak to możliwe? Świat ukazany w powieści to przestrzeń, w której nie ma miejsca na logikę, a ludzkim postępowaniem kieruje strach, prywatne interesy i zwykła ludzka głupota.

Powieść znakomicie oddaje tło obyczajowe epoki, nie stroniąc przy tym od gorzkiej refleksji o brutalnej dyskryminacji płciowej i rażąco nierównym statusie kobiet w ówczesnej rzeczywistości. „Czarownica z Bostonu” to w zasadzie książka o pragnieniu wolności i niezależności, o odwadze i kobiecej sile, ale też o obezwładniającej hipokryzji i bezsilnej niezgodzie na niezasłużone cierpienie. Publikacja powinna spodobać się miłośnikom literatury obyczajowej ze względu na konstrukcję nawiązującą do motywu rozprawy sądowej, zaskakujące zwroty akcji, umiejętnie dawkowane sceny pełne napięcia, zgrabnie skonstruowaną intrygę i zaskakujące zakończenie. Powieść wydana w miękkiej, klejonej oprawie. Polecam. Poprzednio: „Czerwony lotos” (P. 7/23).

Dziewczynka w lustrze

Autorka: Katalin Tasi
Ilustratorka: Hajnalka Szimonidesz
Wydawnictwo: No Bell
Konstancin-Jeziorna 2023
Poziom: BD I

Ciekawa propozycja z kręgu literatury węgierskiej od Wydawnictwa No Bell. „Dziewczynka w lustrze” to skierowana do dzieci poetycka proza poświęcona kobietom: córkom, wnuczkom, matkom, babciom, siostrom i przyjaciółkom, czyli wszystkim postaciom, jakie hipotetycznie może przybrać dziewczynka w ciągu całego cyklu życia. To także opowieść o domu, relacjach i o więzi międzypokoleniowej, która znacząco wzbogaca życie każdego: małego i dużego członka rodziny. Tytułowa bohaterka opisuje w książce swoich bliskich: silnego tatę, piękną mamę, dziadka – niegdyś sławnego piłkarza, chorą babcię, która pięknie czyta bajki, ale pewnego dnia znika oraz siostrę, która ma włosy złote jak księżniczka. Mała narratorka podejmuje także refleksję nad przemijaniem oraz źródłem dobra i zła w człowieku. Całość podana w przystępnej dla dzieci formie, okraszona ciekawymi, całostronicowymi ilustracjami, ciepła w odbiorze i kojąca w treści. Polecam. Oprawa twarda, szyta.

Bezdzietne z wyboru

Autorka: Justyna Dżbik-Kluge
Wydawnictwo: WAB
Warszawa 2023

„Bezdzietne z wyboru” to zapis rozmów z tytułowymi bohaterkami, kobietami, które mają odwagę nie spełniać społecznych oczekiwań, ponieważ nie idą one w parze z ich marzeniami i wyobrażeniami o szczęśliwym życiu. Bezdzietność jest zjawiskiem rosnącym w siłę, wywołującym ogromne kontrowersje i naznaczonym brakiem zrozumienia a często też akceptacji. Autorka podejmuje w książce próbę przybliżenia zagadnienia odbiorcom, oswojenia ich z trudnym tematem i zwrócenia uwagi na prawo każdego człowieka do decydowania o swoim życiu.

Kogo znajdziemy w gronie rozmówców dziennikarki? – są to kobiety, które nie mają dzieci z wielu różnych powodów, o których jest w książce mowa. Część z nich pojawia się w publikacji anonimowo, część podpisuje się imieniem i nazwiskiem (m. in. Agnieszka Jarosławska, znana w sieci jako „Ruda Czyta” czy Edyta Broda – autorka bloga bezdzietnik.pl). O wypowiedź poproszono także specjalistów: psycholożkę, demografkę oraz ginekologa. Wiele słów pada na temat wolności, społecznego odbioru bezdzietności, a także ataków, z którymi bezdzietne muszą mierzyć się każdego dnia.

Książkę postrzegam jako ważną nie tylko dla współczesnych kobiet. Zawarte w niej przemyślenia uświadamiają, że bezdzietności nie należy postrzegać jako problemu czy ataku na rodzinę, raczej jako zjawisko, które stanowi znak czasu i dziś coraz trudniej daje się przesłonić tradycyjnymi narracjami oraz konserwatywnymi przekonaniami. Bezdzietność to dla społeczeństwa temat lekcji do odrobienia, dlatego bardzo polecam lekturę tej publikacji. Oprawa miękka, klejona. Poprzednio na liście: „Jacy byli? Jacy jesteśmy?” (P. 16/23).

Czytaj dalej →

Ginekologicznie

Autorka: Aga Szuścik
Wydawnictwo: Helion
Gliwice 2023

Poradnik napisany przez kobietę, która zawodowo nie ma nic wspólnego z medycyną, ale posiada rozległą wiedzę na temat zdrowia ginekologicznego. O jej działalności można by pisać wiele, najważniejsze to comiesięczne przeprowadzanie samobadania piersi na żywo, projekt „To się nie zdarza”, w którym dzieli się doświadczeniem leczenia raka szyjki macicy i różne aktywności w social mediach, nakierunkowane na popularyzowanie wiedzy ginekologicznej i uświadamianie kobiet w zakresie profilaktyki zdrowia.

O sukcesie książki może zdecydować lekki, potoczny, humorystyczny styl, w jakim autorka opowiada o wszystkim – to nie przesada – o wszystkim, co kojarzy się z ginekologią. Poradnik rozpoczyna się analizą językowych meandrów, w które najczęściej wpadamy, rozmawiając o intymnych częściach ciała. Podana w kolejnych rozdziałach wiedza z dziedziny anatomii łączy się z psychologicznym aspektem myślenia o swoim ciele, a także przynosi odpowiedzi na krępujące pytania m. in. o zapachy, kolory i kształty. Kolejne partie tekstu dotyczą pielęgnacji ciała i nawyków, które pozwalają utrzymać intymne obszary w dobrej kondycji. Nie pominięto także tematu dojrzewania i menopauzy, wewnątrz znajdzie się również rozdział o seksie i ciąży bądź antykoncepcji. Poradnik może zaciekawić nastolatki, które przygotowują się do pierwszej wizyty u ginekologa – autorka szczegółowo omawia przebieg wizyty i wszelkie związane z nią zagadnienia. Jednak najważniejsza część publikacji dotyczy chorób, które mogą pojawić się nagle w naszym ciele. Książka ma na celu ostrzec przed nimi kobiety, zachęcić do badań kontrolnych, nauczyć panie jak mają się chronić przed tymi chorobami, przed którymi jest to możliwe i podpowiedzieć, jak postępować, gdy już zachorujemy.

Poradnik czyta się błyskawicznie, choć jego rozmiary i zawartość mogłyby czynić z niego podręcznik dla studentów medycyny. Wiedza w nim zawarta jest sprawdzona pod względem merytorycznym przez wielu lekarzy specjalistów, więc książkę należy uznać za wiarygodną – od siebie dodam – bardzo potrzebną, zrozumiałą i motywującą do dbania o siebie, must have dla każdej kobiety. Bardzo polecam. Oprawa miękka, klejona, wewnątrz zabawne ilustracje.

Podróbka

Autorka: Kirstin Chen
Wydawnictwo: Harper Collins
Warszawa 2023

Całkiem ciekawa i oryginalna propozycja Wydawnictwa Harper Collins, napisana przez autorkę, która mieszka w Nowym Jorku, choć urodziła się i wychowała w Singapurze. Pisarka opowiada historię dwóch kobiet, Amerykanek azjatyckiego pochodzenia, które przed laty mieszkają ze sobą w akademiku, lecz jedna z nich nagle rezygnuje ze studiów, a druga kończy je z bardzo dobrym wynikiem. Ich drogi rozchodzą się na kilka lat, w trakcie których obie wychodzą za mąż i robią kariery. Ava zostaje prawniczką, mieszka w pięknym domu i rodzi synka, lecz zaprzestanie praktyki zawodowej i niepartnerska relacja z mężem podkopują jej pewność siebie oraz poczucie własnej wartości. Natomiast niegdyś nieśmiała i uważana za dziwaczkę Winnie rozwodzi się i angażuje w pewien bardzo dochodowy biznes, do którego zachęca dawno niewidzianą koleżankę. Ava początkowo odmawia, jednak gdy jej mąż wyprowadza się do innego miasta i blokuje ich wspólne konto, a samotna opieka nad dwuletnim dzieckiem przerasta ją coraz bardziej, postanawia przyłączyć się do intratnego przedsięwzięcia koleżanki. Niestety wspomniane interesy nie do końca są zgodne z prawem. Bohaterki zajmują się importem perfekcyjnie wykonanych podróbek luksusowych torebek, które z chińskich fabryk trafiają na amerykański rynek. Czytelnik od pierwszych stron książki może się domyślić, że ostatecznie policja wpada na trop oszustek, ponieważ narracja przyjmuje formę składania zeznań przed panią detektyw. Czy Ava uniknie konsekwencji swojego udziału w przestępstwie? I gdzie podziała się pomysłodawczyni torebkowego biznesu – Winnie? Sytuacja z każdym rozdziałem komplikuje się coraz bardziej, a zakończenie może zaskoczyć każdego czytelnika.

Powieść porusza problem stereotypów z jakimi muszą mierzyć się Azjaci studiujący na amerykańskich uczelniach i próbujący odnaleźć swoje miejsce na tamtejszym rynku pracy. Autorka zwraca również uwagę na irracjonalne pragnienie posiadania kosztownych przedmiotów przez ludzi, którzy poprzez wygląd budują swoją pozycję w społeczeństwie. Bajkowe życie, które obserwujemy m. in. w social mediach często okazuje się tytułową podróbką, falsyfikatem prawdziwego szczęścia, u którego źródła leżą zupełnie inne niż bogactwo wartości. Książka wyróżnia się spośród innych nowości wydawniczych, stanowi bardzo dobrą rozrywkę dzięki wciągającej fabule, pełnej humoru narracji, a także niespodziewanym plot twistom, ożywiającym opowieść i budzącym sympatię bohaterkom, które nie tracą determinacji pomimo popełnianych błędów. Polecam. Oprawa miękka, klejona.

Szmuc

Autorka: Felicia Berliner
Wydawnictwo: Czarna Owca
Warszawa 2023

Mocny debiut powieściowy amerykańskiej pisarki, która umiejętnie przekształca narrację o hermetycznej społeczności chasydów w opowieść o wymiarze uniwersalnym. „Szmuc” to historia Rajzli – młodej dziewczyny wychowanej w ultraortodoksyjnej żydowskiej rodzinie. Bohaterkę ciekawi świat, który rozpościera się za drzwiami chasydzkiego domu, marzy o studiach i pracy, dającej namiastkę niezależności oraz swobody. Komputer, choć zakazany, staje się dla niej oknem na świat, pomaga się rozwijać, ale pokazuje również ciemną stronę ludzkiej egzystencji, tytułowy szmuc – coś równie brudnego i nieczystego, jak fascynującego. Rajzla uzależnia się od oglądania pornografii, poprzez którą doświadcza innego życia, odkrywa swoją seksualność, zyskuje połączenie z własnym ciałem, choć przez lata uczono ją to ciało ignorować. Dziewczyna przekracza granicę, zza której bardzo trudno akceptować sztywne, niedzisiejsze zasady rządzące codziennością chasydów. Bohaterka czuje się inna, niedopasowana, a kolejne podejmowane przez nią próby przyjęcia roli, jaką narzuca jej społeczeństwo, kończą się klęską i wywołują frustrację. Czy uda jej się odnaleźć spokój i spełnienie? Zakończenie może wydać się równie prowokacyjne, jak sam temat powieści.

Książka opowiada o patriarchacie, który więzi kobietę, zamykając ją w przestrzeni domu pełnego sztuczności i ułudy. Autorka obnaża hipokryzję chasydzkiego świata, z którego skądinąd sama się wywodzi, domaga się wolności w wyrażaniu pragnień i potrzeb. Dramat Rajzli rozgrywa się gdzieś pomiędzy marzeniami a poczuciem przynależności do rodziny, na styku uczuć i wiary, która każe te uczucia zagłuszać. Dysonans, którego doświadcza bohaterka prowadzi do podważenia fundamentów tożsamości religijnej. Wybór pomiędzy odrzuceniem części siebie a wykluczeniem nie jest łatwy, lecz uniwersalne przesłanie książki każe czytelnikowi zastanowić się nad tym, czy na pewno warto wybierać. Surowa, emocjonalna i wyrazista proza Felicii Berliner nie pozostawia obojętnym. Warto obserwować jak rozwinie się talent pisarski artystki, której debiut zdecydowanie polecam. Oprawa twarda, szyta.

Czytaj dalej →

Znikając. Reportaże o matkach

Autorka: Anna J. Dudek
Wydawnictwo: Znak
Kraków 2023

Zbiór reportaży napisany bez lukrowania przez związaną z „Wysokimi Obcasami” dziennikarkę. Autorka od lat interesuje się tematyką kobiet w kontekście społecznym czy politycznym – poświęca temu poprzednią książkę o polskich muzułmankach „Poddaję się” (P. 13/16), natomiast jej najnowsza publikacja porusza problematykę macierzyństwa, jednak nie tego pokolorowanego, które możemy oglądać w social mediach i reklamach produktów dla dzieci, ale prawdziwego, codziennego, wypełnionego zmęczeniem, poczuciem zatracenia własnej podmiotowości a niekiedy przerażeniem czy samotnością. Opowiadają o nim kobiety, Polki, matki młode i z długoletnim stażem, wychowujące dzieci zdrowe i niepełnosprawne, borykające się ze zmęczeniem i nadmiarem obowiązków, ale także z własnymi chorobami czy deficytami. Każda z bohaterek kocha swoje dzieci, każda czasami ma wszystkiego dość. Dziennikarka zestawiając ponad dwadzieścia historii buduje z nich wielowymiarowy obraz współczesnego macierzyństwa w Polsce. Ujmuje go w ramy komentarza, nawiązującego do polityki, socjologii, stereotypów kulturowych, tradycji czy ról społecznych. To, co uderza najbardziej w zamieszczonych w książce narracjach to poczucie znikania, które dotyka wszystkie rozmówczynie, a wyraża się w słowach: „Matka jest oczywista jak powietrze. I tak samo niewidoczna”. (s. 311)

Bardzo polecam książkę, choć nie należy ona do lektur łatwych i przyjemnych, ale przecież takie również – a może przede wszystkim – warto czytać. Oprawa miękka, klejona.

Sekretne życie pobożnych kobiet

Autorka: Deesha Philyaw
Wydawnictwo: Czarne
Wołowiec 2023

Druga książka wydana przez Wydawnictwo Czarne w serii „Opowiadania amerykańskie” – poprzednio na przeglądzie prezentowaliśmy zbiór opowiadań Carson McCullers „Komu ukazał się wiatr?” (P. 13/23). Seria ma na celu przybliżenie nieznanych szerzej, lecz wartościowych krótkich tekstów prozatorskich. Niniejszy tom był nominowany do Amerykańskiej Nagrody Książkowej, otrzymał Nagrodę PEN Clubu i Fundacji im. Williama Faulknera, a także Nagrodę Literacką „Los Angeles Times”.

Zbiór zawiera dziewięć opowiadań tworzonych na przestrzeni kilku lat. Bohaterkami wszystkich tekstów są tytułowe pobożne kobiety o czarnej skórze. Każda z nich dorasta w cieniu sztywnych reguł wyznaczonych przez otoczenie. Wszystkie żyją blisko Boga, jednak ich wiara krąży daleko od dogmatu. Kobiety zastanawiają się nad grzechem i moralnością, nad słusznością zakazów a wolnością w różnych obszarach egzystencji. Korowód kobiecych postaci (a tylko takie mają tu znacznie) otwiera lesbijka poszukująca męża, dalej spotykamy córkę umierającej na raka kobiety, córkę kochanki pastora czy uwięzione w domu żony i matki. Sekretne życie tych pobożnych kobiet przepełnia poczucie niepewności i zagubienia, tęsknota za wolnością a niekiedy gniew. Bohaterki pragną usłyszeć swój wewnętrzny głos, odkrywają własną kobiecość, seksualność i człowieczeństwo. Wiele ważnych scen rozgrywa się tu w ciszy, dużo ważnej treści zostaje przekazane w milczeniu.

Wyważona, wysmakowana proza amerykańskiej pisarki jest słodko-gorzka, refleksyjna, feministyczna, pobudzająca do myślenia, lecz nie przynosząca gotowych odpowiedzi. Autorka sprzeciwia się złemu traktowaniu kobiet, nie wyraża zgody na uwięzienie ich w tradycyjnych rolach i sztucznie narzuconych powinnościach. Bardzo polecam lekturę tych opowiadań, które nie tracą na aktualności. Oprawa twarda, szyta.

Czytaj dalej →

Ucieczka

Autor: Stanisław Krzemiński
Wydawnictwo: Marginesy
Warszawa 2023

Najnowsza książka Stanisława Krzemińskiego – reżysera i producenta filmowego, dziennikarza i pisarza – otwiera cykl powieści zatytułowany „Od Wschodu do Zachodu”. Autor nazywa swój projekt sagą o losach kobiet, Polek, reprezentujących siedem pokoleń pewnej rodziny, a ramy czasowe, które mu wyznacza mają objąć XIX, XX i XXI wiek.

Bohaterką pierwszej części cyklu jest nastoletnia Emilia, córka doktora Rossnowskiego, świeżo upieczona absolwentka pensji dla panien. Dziewczyna podczas balu debiutantek wpada w oko hrabiemu Gołubojewowi, który niestety nie cieszy się nieposzlakowaną opinią. Ojciec postanawia ratować reputację córki, nadszarpniętą przez dziennikarza opisującego przebieg balu oraz zazdrosnych i nieprzychylnie nastawionych ludzi. Rozpoczyna się tytułowa ucieczka. Emilia wyjeżdża do Paryża, żeby kontynuować naukę w słynnym Instytucie Panien Polskich. Bohaterka pod wpływem podróży po świecie, a następnie atmosfery francuskiej stolicy, a przede wszystkim w wyniku przyjaźni z pewną niezwykłą jak na tamte czasy kobietą – panną Borretti, rozbudza w sobie pragnienie wyzwolenia z kajdan społecznych konwenansów, marzenie o niezależności, emancypacji i chęć samodzielnego działania w różnych obszarach życia.

Książka w moim odczuciu bardzo udana, dotykająca ważnego tematu walki o równouprawnienie, o samostanowienie kobiet, a także problemu poszukiwania kobiecej tożsamości oraz częstego zjawiska rozdarcia pomiędzy marzeniami a powinnościami. Autor okazuje się zadziwiająco dobrze rozumieć kobiecą duszę i niezwykle dużo wiedzieć o dylematach płci pięknej. Nienaganny, elegancki styl powieści, ładny język pozwala rozpłynąć się w lekturze. Polecam i czekam na kolejne tomy. Oprawa miękka, klejona.

Czytaj dalej →