Archiwa tagu: Stany Zjednoczone

Księga amerykańskich męczenników

Autorka: Joyce Carol Oates
Wydawnictwo: Marginesy
Warszawa 2023

Najnowsza i podobno najlepsza powieść amerykańskiej pisarki, eseistki i poetki, wielokrotnie nagradzanej za swoją twórczość. Ostatnio na przeglądzie prezentowaliśmy „Blondynkę” ( P. 18/21). „Księga amerykańskich męczenników” to kolejna, literacka próba diagnozy społeczeństwa Stanów Zjednoczonych. Akcja utworu zawiązuje się 2 listopada 1999 roku, wówczas kończy się życie dwóch mężczyzn – jednego dosłownie, drugiego na razie w przenośni, bo trafia do więzienia za morderstwo. Mowa tu o Lutherze Dunphy, żołnierzu antyaborcyjnej Armii Boga, który strzela do Augusta Voorheesa – lekarza ginekologa i bojownika o prawa kobiet. Nieszczęście spotyka zatem dwie rodziny, które różnią się od siebie jak ogień i woda. Pogrążeni w żałobie bliscy lekarza to dobrze sytuowani, wykształceni ateiści, natomiast opuszczeni przez uwięzionego ojca Dunphy są pobożni i skromni, dodatkowo borykają się z depresją matki. Łatwo się domyślić, że relacje pomiędzy rodzinami nie będą należały do przyjaznych, niestety bez konfrontacji się nie obejdzie.

Autorka podejmuje trudny temat aborcji, która z jednej strony jest prawem kobiety do decydowania o sobie, a z drugiej – narusza prawo do życia istoty nienarodzonej. Pisarka próbuje spojrzeć na problem z obu perspektyw, poznać racje każdej ze stron. Czytelnik nie znajdzie tu prostych odpowiedzi, musi samodzielnie odnieść się do opisywanych wydarzeń. Powieść wyróżnia się spośród innych, letnich propozycji nie tylko ciężarem tematu, ale także oryginalną konstrukcją. Artystka opowiada historię wielogłosem narracyjnym – tworzy go zabójca, ofiara oraz córki obu bohaterów i to kobiece spojrzenie wydaje się najbardziej świeże i najciekawsze. Sprytny zabieg literacki pozwala czytelnikowi samemu zorientować się w sytuacji, poznać motywy postępowania bohaterów i zrozumieć, jakie procesy prowadzą do olbrzymiej eskalacji emocji, zakończonej śmiercią człowieka. Rozważania etyczne i socjologiczne stanowią największą wartość powieści, w której fanatyzm religijny ściera się z logiką, empatia z nienawiścią, wolność i niezależność ze stereotypami i nierównością. Warto przeczytać książkę, choć nie będzie to lekka i przyjemna lektura. Polecam. Oprawa miękka, klejona.

Bomba

Autorzy: Alcante, L. F. Bollée, D. Rodier
Wydawnictwo: Kultura Gniewu
Warszawa 2023

„Bomba” to wydane przez Kulturę Gniewu dzieło, które imponuje nie tylko objętością (prawie czterysta pięćdziesiąt plansz) i rozmachem, lecz także wagą podjętej tematyki. Komiks opowiada o wydarzeniach prowadzących do jednego z najbardziej przełomowych momentów w historii ludzkości, momentu, którego symbolem jest ludzki cień utrwalony na schodach banku Sumitomo 6 sierpnia 1945 roku o godzinie 8.15. Ten cień, oglądany niegdyś przez autora scenariusza, staje się motywacją do podjęcia pracy nad komiksem, który dziś trafia do rąk polskiego czytelnika.

Narracja powieści graficznej koncentruje się głównie na czasie poprzedzającym zbudowanie tytułowej bomby, punkt kulminacyjny fabuły stanowi oczywiście jej wybuch, a ostatni rozdział pokazuje konsekwencje ataku powietrznego na Hiroszimę. Kontekst historyczny jest tu bardzo rozbudowany, a język nie stroni od pojęć naukowych. Autorzy nie podejmują się opowiadania o tragedii z perspektywy świadka wybuchu czy zgładzonego. Cześć ofiarom zostaje oddana jedynie poprzez wprowadzenie wątków dwóch fikcyjnych postaci: Naokiego Morimoto oraz dziewczynki na trzykołowym rowerku. Bohaterowie symbolizują los Japończyków wciągniętych w wir II wojny światowej. Najważniejszą rolę odgrywa jednak w opowieści uran, który jest przedmiotem badań naukowców z całego świata, a czasami także podmiotem narracji o wyzwoleniu niewyobrażalnie niszczycielskiej energii. Autorzy, stosując taki zabieg, próbują wzmocnić oddziaływanie na wyobraźnię odbiorcy, podobną funkcję pełni operowanie dźwiękiem i ciszą oraz czernią i bielą. Uważny czytelnik dostrzeże gdzieniegdzie znaki pozostawione przez rysownika, będące zapowiedzią tego, co nadejdzie, np. papierosowy dym, który układa się w dobrze znany dziś kształt atomowego grzyba. Niepokój przenika wszystkie karty opowieści, towarzyszy mu nieustanne napięcie związane z presją czasu i dylematami etycznymi.

Komiks powinien zaciekawić czytelników interesujących się II wojną światową, ale docenią go wszyscy fani tzw. dobrej kreski. Dużą zaletą dzieła są ilustracje, przedstawiające architekturę europejskich i amerykańskich miast, w tym miasteczka Los Alamos. Należy także zwrócić uwagę na sugestywne obrazy walk i wojennych zniszczeń – tu zwłaszcza postapokaliptyczny krajobraz Hiroszimy – widać w nich ogrom pracy i duży talent rysownika. Publikacja – „cegła” wydana w dużym formacie, w twardej i szytej oprawie zawiera na końcu bibliografię oraz indeks osobowy. Polecam.

Czytaj dalej →

Spadochrony

Autorka: Kelly Yang
Wydawnictwo: We Need Ya
Poznań 2023
Poziom: BD IV

„Spadochrony” to powieść obyczajowa, adresowana do tzw. młodych dorosłych, opublikowana pod znanym nastolatkom szyldem We Need Ya, którego symbolem jest jednorożec. Autorka, podobnie jak główna bohaterka powieści, pochodzi z Chin, ale dorastała w Kalifornii, pisarstwem zajmuje się od pięciu lat, a na naszej liście pojawia się po raz pierwszy.

Tytułowe spadochrony to bogate nastolatki, przyjeżdżające z Azji do Stanów Zjednoczonych, gdzie nikt ich nie oczekuje i nikt się ich nie spodziewa. Pojawiają się nagle w obcej przestrzeni, jakby spadli z nieba i muszą błyskawicznie znaleźć dla siebie miejsce. Jedną z nich jest Claire, pochodząca z zamożnej rodziny, mieszkającej w Szanghaju. Dziewczyna wynajmuje pokój u filipińskiej samotnej matki, której córka uczęszcza do tej samej szkoły co Claire. Nastolatki początkowo nie znajdują wspólnego języka ze względu na dzielące je różnice. Bohaterce udaje się zaaklimatyzować dzięki towarzystwu młodych Chinek oraz chłopakowi, który zabiega o jej uczucie. Niestety amerykański sen okazuje się raczej koszmarem, w którym przed złem nie ochronią żadne pieniądze czy pochodzenie, o czym boleśnie przekonują się obie dziewczyny.

Powieść opowiada o życiu dwóch nastolatek, które na pierwszy rzut oka więcej dzieli niż łączy. Dziewczyny prowadzą odmienny styl życia, mają inny status materialny i inne problemy, z którymi muszą się zmagać każdego dnia. Zbliża je konieczność walki o własną godność w obliczu przemocy seksualnej. A nic tak nie dodaje sił jak solidarność, kobiece wsparcie określane ostatnio popularnym hasłem: siostrzeństwa. Książka zawiera wątki autobiograficzne i wpisuje się w ideę ruchu #MeToo. Bardzo polecam nastoletnim i dorosłym czytelniczkom. Oprawa miękka, klejona.

Czytaj dalej →