Archiwum autora: Katarzyna Olszewska

Co robią owce

Autorka: Katarzyna Kołodziej
Ilustratorka: Katarzyna Kołodziej
Wydawnictwo: Nasza Księgarnia
Warszawa 2023
Poziom: BD O/I

Kolejna książka obrazkowa z lubianej serii „Opowiem ci, mamo”, w której ukazują się publikacje dla najmłodszych odbiorców, dopiero rozpoczynających swoją przygodę z czytaniem. Autorką jest znana ilustratorka literatury dziecięcej i materiałów edukacyjnych.

Bohaterami książeczki są owce, ale nie takie zwyczajne, a nieco zwariowane. Opiekę nad nimi usiłują sprawować dwa psy: Czarek i „srogi” Ogi. Owce przytulają się do dzieci, gdy mają na to ochotę, urządzają imprezę urodzinową, marzą o podróżach, zakładają ludzką garderobę, choć nie do końca rozumieją, jak powinno się to robić, oglądają telewizję i marzą o wielkiej miłości.

Mocne strony publikacji to piękne, bogate w detale ilustracje, które śmieszą, ale też pomagają ćwiczyć spostrzegawczość. Zadania do wykonania ożywiają lekturę i bawią. Kartonowe kartki, oprawa twarda, klejona. Bardzo polecam.

Będę jak Patron

Autorka: Katarzyna Ryrych
Ilustratorka: Katarzyna Sadowska
Wydawnictwo: Czytelnia
Konin 2022
Poziom: BD I/II

Cały rok minął od wybuchu wojny na Ukrainie. Konflikt zbrojny wciąż trwa i stanowi przedmiot uwagi dorosłych, ale dociera także do świadomości dzieci, które nie zawsze mają z kim o tym porozmawiać… bo i temat nie należy do najłatwiejszych, a właśnie w takich specjalizuje się autorka książki „Będę jak Patron”. Pisarka może pochwalić się bardzo dużym dorobkiem literatury, skierowanej głównie do młodzieży oraz dzieci, choć akurat ostatnio na liście prezentowaliśmy jej książkę dla dorosłych odbiorców „Drugi raz do tej samej rzeki” (P. 2/23).

„Będę jak Patron” opowiada o wojnie, która staje się dramatem nie tylko dla ludzi, ale również dla zwierząt, dlatego w rolę narratora wciela się szczeniak Mikrus. Ludzka i psia rodzina opuszcza dom z powodu walk, toczących się w okolicy, a piesek przez przypadek wypada z auta i zostaje w rodzinnej miejscowości. Towarzyszy mu kot Mykita, który – jak to kot – sam zadecydował o swoim losie i nie pozwolił się wywieźć w nieznane. Mikrus boi się wojny i zmian, które zachodzą w jego uporządkowanym dotąd świecie, ale gdy przychodzi godzina próby, staje na wysokości zadania i pomaga człowiekowi. Nagrodą jest spotkanie z legendarnym Patronem. Tytułowy bohater jest wzorowany na prawdziwej postaci niecodziennego funkcjonariusza Państwowej Służby Ukrainy ds. Sytuacji Nadzwyczajnych, odznaczonego w 2022 roku przez Wołodymyra Zełenskiego medalem „Za nienaganną służbę”. Publikacja stanowi hołd dla wszystkich zwierząt, pracujących z narażeniem życia dla człowieka.

Książka – jak wszystkie dzieła Katarzyny Ryrych – mówi o trudnym temacie w prosty i uczciwy sposób, z empatią, ale bez lukrowania czy składania pustych obietnic. Pisarka dotyka zarówno smutnych, wzruszających tonów, jak i tych przyjemniejszych dla ucha, które niosą pokrzepienie oraz nadzieję na dobre zakończenia. Publikacja wydana w twardej i szytej oprawie jest z pewnością warta polecenia i przeczytania.

Pląsy rączki

Autor: Hevré Tullet
Ilustrator: Hevré Tullet
Wydawnictwo: Babaryba
Warszawa 2022
Poziom: BD O/I

Polski czytelnik otrzymuje do rąk kolejną udaną książkę znanego francuskiego artysty, ilustratora, autora bestsellerowego tytułu „Naciśnij mnie”. Poprzednio na liście „Turlututu w krainie Ogra” (P. 8/19). Tym razem pisarz zaprasza czytelnika do zabawy palcami, które stukają, pocierają, fruną, płyną i skaczą z jednego do drugiego rogu kartki. Różnorodność proponowanych przez autora tytułowych pląsów sprzyja poprawie koncentracji u odbiorcy, nie pozwala się nudzić i ożywia lekturę.

Książka jest dedykowana czytelnikom w wieku przedszkolnym, chociaż zapewni chwilową rozrywkę również nieco starszym dzieciom. Publikacja to doskonały materiał do ćwiczeń motoryki ręki, a także nauki kształtów i kolorów. Zdecydowanie polecam do wspólnego oraz samodzielnego czytania. Wygodny format, oprawa twarda, szyta.

Czytaj dalej →

Umrzeć na swoich zasadach. Cała prawda o medycznie wspomaganej śmierci

Autorka: Stefanie Green
Wydawnictwo Kobiece
Białystok 2022

Czytelnik otrzymuje do rąk publikację niecodzienną, reportaż, napisany przez kanadyjską lekarkę, specjalizującą się w dziedzinie medycznie wspomaganej śmierci. Autorka towarzyszy w ostatnich chwilach pacjentom, którzy decydują się odejść z tego świata na własnych zasadach. Rzetelnemu, merytorycznemu opisowi doświadczenia zawodowego towarzyszy obraz osobistych przeżyć i emocji, związanych z procesem opieki nad ludźmi objętymi procedurą MAiD.

W publikacji znajdziemy historie nieuleczalnie chorych, których autorka miała okazję spotkać podczas swojej pracy. Czytelnik poznaje powody, dla których pacjenci decydują się poddać eutanazji. Obok bólu i cierpienia psychicznego, częstą motywację stanowi potrzeba przejęcia kontroli. Choroba bezlitośnie uprzedmiotawia człowieka, a przeprowadzenie eutanazji pozwala mu odzyskać poczucie podmiotowości i godności. Książka przybliża cały proces kwalifikacji do zabiegu, a także krok po kroku ukazuje jego przebieg z perspektywy lekarza wspomagającego.

Reportaż nie jest lekturą dla każdego. Relacja lekarki bywa wstrząsająca i bardzo smutna, choć sama autorka podkreśla, że asystowanie przy śmierci pozwala dostrzec najlepszą stronę życia, to, co w nim prawdziwie piękne. Książka zawiera dane statystyczne, dotyczące eutanazji w Kanadzie oraz wykaz wiarygodnych źródeł informacji na temat medycznego wspomagania śmierci, a także poruszające ostatnie słowa pacjentów autorki reportażu. Polecam. Oprawa miękka, klejona.

Ucieczka na Marstrand

Autorka: Anna Grinzweig-Jacobsson
Wydawnictwo: Ośrodek Karta
Warszawa 2022

Pierwsza książka szwedzkiej autorki, urodzonej w Polsce „emigrantki marcowej”, stanowi zbiór wspomnień o powojennym życiu ludzi Ocalonych z Szoa. Tytułowy Martstrand to obóz dla uchodźców, do którego docierają pozbawieni polskiego obywatelstwa wygnańcy. Szwecja staje się azylem dla wyrzuconych poza nawias Żydów, jednak proces gojenia ran trwa latami.

Czytelnik odnajdzie w książce uporządkowany chronologicznie zbiór fragmentarycznych relacji o przeżyciu pokoleniowym, które konstytuuje się wokół hasła: Marzec ‘68. Autorka mówi o własnej przeszłości, a gdy oddaje głos swoim rozmówcom, dyskretnie uzupełnia, komentuje i osadza wspomnienia w kontekstach, nadając narracji spójność i ład. Karty publikacji wypełniają głosy ludzi uciekających przed antysemityzmem, panoszącym się w kraju, który dotąd uznawali za własny. Większość z nich to przedstawiciele inteligencji: inżynierowie, lekarze, naukowcy i młodzi ludzie – studenci – reprezentanci tzw. „drugiego pokolenia”. Wszyscy oni po latach zgodzili się opowiedzieć swoje historie naznaczone narastającym wykluczaniem, rozczarowaniem i samotnością, ale także nadzieją na lepsze jutro.

Książka wyróżnia się spośród literatury o tożsamej tematyce podkreśleniem roli szwedzkiej ambasady w procesie emigracji Żydów z Polski, a także prezentacją wspomnień Szwedów, którzy jako pierwsi zetknęli się z uchodźcami. Warto zwrócić uwagę na wartości estetyczne tekstu, wśród nich oryginalne porównanie transferu tożsamości do odgłosu cieknącego kranu, który cały czas słyszymy, a nie stanowi on przedmiotu naszych codziennych rozmów czy obserwacji. Książka ma ciekawą formę graficzną, zawiera fotografie oraz niewielką bibliografię. Okładka miękka, klejona. Bardzo polecam.

Anna i Pan B.

Anna i Pan B.

Autor: Jakub Zając
Wydawnictwo: Wielka Litera
Warszawa 2023

„Anna i Pan B.” to druga książka krakowskiego pisarza, który zadebiutował niedawno powieścią „Halt. Zapiski z domu trzeźwienia” (P. 11/22). Nowa powieść kontynuuje wątek alkoholizmu, ale jej głównym tematem jest poszukiwanie własnego miejsca na świecie. Alkohol pojawia się tu jedynie jako symbol sztucznego raju, słabości głównego bohatera.

Narratorem utworu jest młody pisarz, który po zakończonym sukcesem odwyku, a także po rozstaniu z dziewczyną, postanawia rozpocząć życie od nowa. Pomaga mu w tym niecodzienne zaproszenie, które przesyła fanka jego twórczości. Anna oferuje artyście wakacyjny pobyt u siebie w domu. Bohater przystaje na propozycję, by nabrać dystansu do przeszłości i odnaleźć wewnętrzny spokój. Kobieta okazuje się bezpieczną przystanią dla zagubionego mężczyzny, a podróż do Pilchowic – podróżą w głąb siebie. Narratorowi towarzyszy w niej tytułowy Pan B. – postać z pogranicza jawy i snu, która staje się przewodnikiem po labiryntach podświadomości. Czy narratorowi uda się odnaleźć prawdziwy dom i zostawić za sobą wszystko, co złe? Zadanie jest trudne, bowiem „kiedy chcemy odrzucić przeszłość, ta depcze nam po piętach. To, co chcemy zostawić, wraca, a to, co ocalić, ucieka (…)”.

Powieść czyta się jednym tchem. Uwaga czytelnika skupia się na kontemplacji tła fabularnego, na tzw. magii „codzienności, w której szukać należy skromnych olśnień”, by doświadczyć życia tu i teraz. Warto docenić pojawiające się w tekście ciekawe spostrzeżenia, dotyczące przestrzeni miasta i ludzkiego zachowania. Natomiast najmocniejsze strony warsztatu autora to umiejętnie użyta ironia i gorzki dowcip. Bardzo polecam do lektury i głębszej zadumy. Oprawa miękka, klejona.

Strach ma twoje oczy

Autorka: Agnieszka Ewa Rybka
Wydawnictwo Feeria
Łódź 2023

„Strach ma twoje oczy” to druga publikacja autorki, która w 2022 roku zadebiutowała książką dla dzieci „Dziewczynka z wielkimi marzeniami”. Powieści są całkowicie odmienne, czy pod względem adresata, czy gatunku literackiego, łączy je jednak temat niedoskonałego macierzyństwa, który wydaje się szczególnie zajmować pisarkę. Wątek skomplikowanej relacji między matką a dzieckiem, może okazać się kluczowy, zarówno dla lektury pierwszej książki, jak i thrillera, stanowiącego przedmiot tejże recenzji.

Charlotte, znana lekarka, wróciwszy do domu z wyjazdu służbowego, przyłapuje męża na popełnieniu brutalnego przestępstwa i sama cudem unika śmierci. Mocny początek stanowi zaledwie przedsmak tego, co autorka funduje czytelnikowi na kolejnych stronach powieści. Kobieta ucieka z Islandii do Australii, by dotrzeć do mieszkającej tam córki. Bohaterka zamierza wraz z nastolatką dostać się do Teksasu, który wydaje się jedynym bezpiecznym miejscem. Kobiety nieustannie czują na plecach oddech ścigającego je mężczyzny, który do niedawna był dla nich kochanym mężem i ojcem. Na jaw wychodzą kolejne, mrożące krew w żyłach fakty z przeszłości. Dodatkowo, sytuacji nie ułatwia skomplikowana relacja pomiędzy matką i córką, a także niespodziewane konsekwencje romansu, w który uwikłała się główna bohaterka.

Umiejętnie dozowane w retrospekcjach informacje sprawiają, że thriller trzyma czytelnika w napięciu do ostatniej strony. Co prawda, końcowe rozdziały książki przestają przypominać dreszczowiec i zmierzają w stronę powieści obyczajowej, lecz być może jest to celowy zabieg, który ma zwiększyć siłę rażenia zakończenia opowieści. Książka bardzo udana. Polecam. Okładka miękka, klejona.

Czytaj dalej →

Spaleni w ogniu

Autor: Jaume Cabré
Wydawnictwo: Marginesy
Warszawa 2023

Nowa książka katalońskiego prozaika i wykładowcy akademickiego, autora m. in. głośnej powieści „Wyznaję” (P. 5/13) oraz prezentowanego jakiś czas temu zbioru opowiadań „Kiedy zapada mrok” (P. 12/19).

Główny bohater, Ismael, wychowywany przez chorego psychicznie ojca, trafia do placówki opiekuńczej, dzięki czemu udaje mu się zdobyć wykształcenie i podjąć pracę nauczyciela. Pewnego dnia, podczas wizyty w pasmanterii, spotyka koleżankę z dziecięcych lat. Leo wytrąca mężczyznę z marazmu i ubarwia jego szarą egzystencję. Pomiędzy bohaterami zaczyna kiełkować uczucie, które ma szansę ogrzać ich okaleczone cierpieniem dusze. Niestety, kolejne przypadkowe spotkanie całkowicie zmienia trajektorię życia Ismaela. Bohater budzi się w szpitalu, po wypadku samochodowym, którego nie pamięta. Nie przypomina sobie również większości szczegółów na własny temat. Miejsce, w którym przebywa, wywołuje niepokój, dlatego skołowany mężczyzna ucieka i otrzymuje pomoc od nieznajomej kobiety. Czy Ismaelowi uda się poukładać fragmenty przeszłości w jedną całość i rozplątać sieć intryg, w którą wpadł? Bohater, niczym ćma, błądzi w ciemności, szukając światła. Zmierzenie się z lękami, drzemiącymi w podświadomości, wydaje się nieuchronne i wcale nie gwarantuje sukcesu.

Autor książki przeplata wydarzenia fabularne sennymi majakami i miniaturowymi powiastkami filozoficznymi, których bohaterem jest dzik – alter ego Ismaela. Komizm słowny, błyskotliwe dialogi, zabawne literackie nawiązania i kryminalna zagadka to kolejne mocne strony utworu. Ponadto uważny czytelnik wyłuska z tekstu maksymy, m. in. „każdy w życiu robi to, na co go stać, i nikt (…) nie rodzi się z głową pełną mądrości”. Książka godna polecenia. Oprawa twarda, szyta.

 

Czytaj dalej →

Wiara i ojczyzna. Katolicyzm, nowoczesność i Polska

Autor: Brian Porter-Szücs
Wydawnictwo: Filtry
Warszawa 2022

„Wiara i ojczyzna” to kolejna, poświęcona Polakom rozprawa amerykańskiego historyka o polskich korzeniach. Poprzednia praca, „Całkiem zwyczajny kraj”, była prezentowana na przeglądzie (P. 7/21). Najnowsza książka koncentruje się na problemie tzw. polskiej tożsamości narodowej.

Badacz, podejmując rozważania na temat związku polskości z religią, zakłada, że utożsamianie Polaka z katolikiem wynika ze sposobu konstruowania narracji o dziejach kraju. Historyk podważa tezę o odwiecznej wierności Polaków religii chrześcijańskiej, prezentując m. in. przykłady narzucania katolicyzmu poprzez dekrety sejmowe. Każdy rozdział książki jest poświęcony innemu problemowi z zakresu rozważań o tożsamości. Pierwszy rozdział mówi o znaczeniu instytucji kościoła dla społeczeństwa, drugi – o religii rozumianej jako kodeks moralny, trzeci – o niedopasowaniu nauki Kościoła do postępu cywilizacyjnego i o koncepcji narodowego mesjanizmu. Kolejne rozdziały dotyczą m. in. burzliwego romansu Kościoła i polityki, rzekomego spisku żydowskiego, wycelowanego w chrześcijaństwo oraz ogłoszenia Matki Boskiej królową Polski.

Książka stanowi obszerne źródło wiedzy o przemianach, zachodzących w kościele katolickim. Perspektywa badacza, żyjącego poza granicami Polski, dodaje rozważaniom świeżości i niezależności. Kolejnymi zaletami rozprawy są wykresy, przystępny język oraz
żywo prowadzona narracja. Publikacja zawiera przypisy, bibliografię i indeks osobowy. Okładka twarda, szyta. Zdecydowanie polecam.

Czytaj dalej →